Motor là gì? Cấu tạo, phân loại và nguyên lý hoạt động của motor

Motor là một bộ phận quan trọng giúp các thiết bị, máy móc được hoạt động ổn định. Hiện nay, nhiều người vẫn đang thắc mắc về khái niệm motor là gì? Mô tơ là gì? Cách phân loại motor như thế nào mới chuẩn xác? Những ứng dụng thực tế của motor trong đời sống ra sao?

Bài viết dưới đây sẽ tổng quát về khái niệm motor là gì? Cấu tạo motor và cách phân chia các loại motor hiện nay.

Tìm hiểu về motor là gì?

Motor là gì? Motor còn có tên gọi là mô tơ, đây là thiết bị có khả năng chuyển động như một động cơ đốt trong, là thiết bị chuyển hóa từ năng lượng điện sang năng lượng cơ học tạo ra chuyển động nhằm phục vụ cho đời sống hiện nay.

Một số loại motor thường sử dụng trong gia đình như: quạt điện, máy xay sinh tố, máy giặt, máy bơm nước, máy rửa xe, máy hút bụi, tủ lạnh,... 

Vậy, cấu tạo của motor là gì?

Cấu tạo của motor gồm những gì?

Motor có cấu tạo khá đơn giản bao gồm:

Motor tĩnh (Stato) 

• Lõi thép: Đây là bộ phận có dạng hình trụ rỗng và được xẻ rãnh bên trong để đặt dây quấn dày 0.35m – 0.5m.

• Dây quấn: Được chế tạo từ dây đồng hoặc nhôm.

• Vỏ máy: Được thiết kế từ chất liệu nhôm hoặc gang, giúp bảo vệ lõi thép.

Motor quay (Roto)

• Lõi thép: Đây là bộ phận có dạng hình trụ rỗng và trên mặt lõi có đường rãnh dùng để đặt các thanh dẫn hoặc dây quấn.

• Dây quấn: Roto có 2 loại

  • Roto lồng sóc: Loại dây quấn này được tạo ra từ việc đúc nhôm vào trong các rãnh của roto tạo thành các thanh nhôm, được nối ngắn mạch ở hai đầu và có đúc thêm các cánh quạt để làm mát bên trong khi hoạt động.

  • Roto dây quấn: Loại roto này giống với dây quấn của stato tuy nhiên lại có kết cấu phức tạp và giá thành cao hơn.

Sau khi tìm hiểu về khái niệm motor là gì và cấu tạo của motor, hãy xem qua nguyên lý hoạt động của motor là gì nhé!

Nguyên lý hoạt động của motor

Để động cơ làm việc, stato của động cơ cần được cấp dòng điện xoay chiều, lúc này dòng điện có nhiệm vụ chạy qua dây quấn stato để tạo ra từ trường quay với tốc độ n=60. f/p (vòng/phút)

Trong đó:

f: Tần số của nguồn điện.

p: Số đôi cực của dây quấn stato.

Trong quá trình quay, từ trường sẽ quét qua các thanh dẫn roto, làm xuất hiện sức điện động cảm ứng. Các thanh dẫn có dòng điện nằm trong từ trường sẽ tương tác với nhau, tạo ra lực điện từ rồi đặt vào các thanh dẫn. Lúc này, lực điện sẽ tạo ra momen quay đối với trục roto, làm cho roto quay theo chiều với từ trường. Ngoài ra, roto có tốc độ làm việc nhỏ hơn từ trường, vì vậy roto sẽ quay chậm lại nên được gọi là động cơ không đồng bộ.

Qua bài chia sẻ trên chắc hẳn quý khách đã hiểu rõ về nguyên lý hoạt động của motor là gì rồi phải không nào.

Phân loại từng motor đơn giản và chuẩn xác nhất

Ngày nay, motor đang được ứng dụng phổ biến trên thị trường nhờ cấu tạo đơn giản, dễ vận hành và đem lại nhiều tính năng ưu việt cũng như ứng dụng trong cuộc sống. Vậy, cách phân loại motor là gì? 

Induction motor (Động cơ không đồng bộ)

Induction motor còn có tên gọi khác là động cơ cảm ứng, đây là một biến áp tổng quát tùy thuộc vào sự khác biệt nhỏ của tốc độ từ trường quay stator và trục roto. Sự chênh lệch này sẽ tạo ra dòng điện cảm ứng trong cuộn dây rotor.

 

Vai trò của induction motor

Động cơ cảm ứng là loại động cơ được sử dụng phổ biến trên thị trường hiện nay, động cơ có vai trò chuyển đổi năng lượng thành điện cơ năng và cung cấp momen lực. Loại động cơ được ưa chuộng sử dụng bởi những ưu điểm nổi bật như: Dễ điều khiển, lắp đặt, chi phí thấp,… 

Ứng dụng của induction motor

Ngày nay, induction motor được ứng dụng trong đời sống, trong đó, phổ biến nhất như: máy xịt rửa cao áp, máy hút bụi công nghiệp, hỗ trợ cho các dịch vụ bảo dưỡng, chăm sóc xe, vệ sinh công nghiệp,… với công việc đòi hỏi áp lực cao, làm việc liên tục đối để đáp ứng các công việc yêu cầu có công suất lớn.

Servo motor là gì?

Servo motor là động cơ đồng bộ được sử dụng để biến đổi các tín hiệu điều khiển dưới dạng các xung điện rời rạc kế tiếp nhau thành chuyển động góc quay, thực hiện nhiệm vụ cung cấp lực chuyển động cần thiết để vận hàng các thiết bị máy móc. Muốn động cơ servo hoạt động thì bộ phận không thể thiếu là driver servo.

Vai trò của servo motor

Servo motor có vai trò nhận tín hiệu điều khiển cho đầu ra của trục Servo và cung cấp nguồn cho động cơ DC cho đến khi trục của Servo quay đến vị trí đó.

Ứng dụng của servo motor

• Ứng dụng phổ biến trong các lĩnh vực như ngành điện – điện tử như: Điều khiển robot, điều khiển tiêu cự trong quang học, điều khiển định vị trong hệ quan trắc, điều khiển lập trình trong thiết bị gia công cắt gọt,… 

• Ứng dụng trong công nghệ máy tính như: các loại ổ đĩa cứng, ổ đĩa mềm, máy in,…

>>> Xem thêm bài viết liên quan khác: Cổng tự động là gì?

Brushless (Động cơ 1 chiều) là gì?

Brushless (động cơ một chiều không chổi than) là động cơ chuyển mạch bằng điện tử có các nam châm di chuyển rotor quanh stator. 

 

Vai trò

Nhiệm vụ của động cơ 1 chiều là đổi chiều dòng điện trong chuyển động quay của motor.

Ứng dụng

Ứng dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực đời sống như: trong tivi, đài FM, ổ đĩa DC, máy in, máy công nghiệp, nhất là trong ngành công nghiệp giao thông tải và thiết bị cần điều khiển tốc độ quay liên tục thì brushless là bộ phận không thể thiếu.

 

Step motor (Động cơ bước) là gì?

Step motor (động cơ bước) có khả năng biến đổi các tín hiệu điều khiển ở dạng các xung điện rời rạc và kế tiếp nhau để tạo ra các chuyển động góc quay. Động cơ hoạt động nhờ vào các bộ chuyển mạch điện tử, lúc này các bộ chuyển mạch này sẽ đưa các tín hiệu điều khiển vào stato theo trình tự và tần số nhất định.

Vai trò

Step motor có vai trò tương tự như servo, tuy nhiên có kết cấu đơn giản hơn, do đó động cơ có độ kỹ thuật không cao nên thường sử dụng trong các loại thiết bị máy móc nhẹ và độ chính xác tương đối.

Ứng dụng

Có thể thấy, động cơ step motor sẽ tự động hóa với các thiết bị điều khiến yêu cầu độ chính xác như: điều khiến bắt, điều khiển robot,... và ứng dụng trong lĩnh vực công nghệ máy tính như: máy in, các loại ổ đĩa cứng/mềm.

Ứng dụng của motor trong đời sống con người hiện nay

Với khả năng ứng dụng phổ biến trong hầu hết các loại ngành nghề từ ngành công nghiệp nặng, lĩnh vực công nghệ máy tính cho đến sử dụng trong sinh hoạt gia đình. Cụ thể, trong từng ứng dụng của motor là gì?

Trong lĩnh vực công nghiệp nặng

• Sử dụng trong thiết bị cơ khí để di chuyển hoặc kiểm soát hệ thống.

• Motor được ứng dụng trong dây chuyền chế tạo máy nghiền đá.

• Ứng dụng lớn nhất của motor là trong ngành sản xuất, chẳng hạn như chế tạo Robot.

• Ở nhiều nước, motor được ứng dụng trong các phương tiện vận chuyển, trong các đầu máy xe lửa, stator và rotor của động cơ điện 3 pha.

Trong lĩnh vực công nghệ máy tính 

Motor được ứng dụng trong lĩnh vực công nghệ máy tính điển hình như: Trong các ổ cứng, ổ quang,...

Trong sinh hoạt gia đình

Đối với bất kỳ gia đình nào cũng phải sở hữu cho mình loại motor như: máy lạnh, máy điều hòa, quạt điện, máy hút bụi, máy bơm nước, máy xay sinh tố,... và các loại thiết bị có kích cỡ nhỏ như: đèn pin, máy sấy tóc mini,...

Motor ngày càng được ứng dụng rộng rãi từ những thiết bị nhỏ như đèn pin, máy sấy tóc cho đến trong các ngành công nghiệp nặng, có thể thấy đây là thiết bị quan trọng góp mặt nhằm hỗ trợ cho người dùng trong từng ngóc ngách của đời sống hằng ngày. Nếu quý khách qua tâm đến sản phẩm motor là gì thì hãy liên hệ Công ty TNHH Sinh Tài để được tư vấn nhé!

 

>>> BẠN CÓ BIẾT: Cửa tự động là gì?